MISSIE GKO
GKO is een onafhankelijk overlegplatform en belangenbehartiger voor de Gentse kunsten-, cultuur- en erfgoedsector. Het brengt spelers samen, bouwt bruggen binnen de sector en naar andere sectoren en vertegenwoordigt de sector in het beleid.
GKO heeft drie kernfuncties:
● Verbinden – Creëert ruimte voor dialoog en samenwerking tussen kunstenaars, organisaties, beleidsmakers,… Organiseert sectorbrede denkoefeningen en uitwisselingsmomenten en deelt kennis over actuele thema’s.
● Behartigen – Bewaakt de belangen van de sector en signaleert noden bij beleidsmakers.
Vertegenwoordigt de cultuursector in bredere beleidsdiscussies en fungeert als gesprekspartner voor de stad.
● Ondersteunen – Stimuleert samenwerking en kennisdeling via projecten en netwerken. Versterkt de sector met initiatieven zoals Open Creatives, Gent2030 en Palestina Café.
DOELSTELLINGEN GKO
1. Naar een rechtvaardigere sector: gedeeld eigenaarschap en doorbreken van machtsrelaties.
De afgelopen jaren heeft de Gentse cultuursector al heel wat inspanningen geleverd om te zorgen voor een diverse en evenwichtige representatie van de maatschappij. Dit geldt zowel voor wat er op scène of in de tentoonstellingsruimte te zien is, als voor wie het creëert, organiseert en voor wie het wordt gemaakt. Diversiteit vatten we breed op: afkomst, nationaliteit, taal, socio-economische achtergrond, gender, seksuele oriëntatie, verblijfsstatuut, beperking, opleidingsniveau, en meer. In de beleidsperiode 2020–2025, onder invloed van de noden uit de landschapstekening, lag de focus op culturele diversiteit en inclusie. We richtten een Vuurgroep op die dit thema sectorbreed op de agenda zette. Vanuit inspiratie bij de Nederlandse Code Diversiteit & Inclusie ontwikkelden we een checklist en een charter die
ondertussen ondertekend werden door 55 Gentse organisaties (voornamelijk gesubsidieerd binnen het Kunstendecreet). Via een lerend netwerk vonden zij ondersteuning en inspiratie om inclusie een structurele plek te geven in hun werking.
Toch zijn we er nog lang niet. Verandering gaat traag en is vaak onzichtbaar, wat ontmoediging in de hand werkt. Daarom schakelde GKO in 2023 over naar een andere aanpak. Inclusie is sindsdien geen apart thema of werkgroep meer, maar een vertrekpunt in onze hele werking en in al onze formats. We vertrekken vanuit een intersectioneel denkkader, met blijvende aandacht voor de vaak onzichtbare machtsverhoudingen en ongelijke kansen die diep doorwerken in de sector.
Voor ons is inclusie geen eindpunt, maar een proces dat voortdurende inzet vraagt. Een structurele aanpak is nodig – één die drempels verlaagt, maar ook actief ruimte maakt voor ontmoeting, versterking, transparantie en gedeeld eigenaarschap. We geloven in systeemverandering, niet in symboolpolitiek.
GKO werkt aan inclusie op twee manieren. Enerzijds door machtsdynamieken zichtbaar en bespreekbaar te maken, en te zoeken naar manieren om macht en verantwoordelijkheid te delen. Anderzijds door mensen en organisaties met elkaar te verbinden, toegankelijk te zijn, en een aanspreekpunt en vertrouwenspartner te zijn voor nieuwe stemmen in de sector. Die vertrouwensband opbouwen – met
bijvoorbeeld pas afgestudeerde kunstenaars, nieuwkomers in Gent of kleine organisaties – is intensief en vaak onzichtbaar werk, maar van groot belang voor een toekomstbestendige sector.
We zetten in op dialoog, kennisdeling en samenwerking om een cultuur van belonging, inclusie en gelijkwaardige betrokkenheid te versterken. We geloven in de kracht van ontmoeting als motor voor verandering. Verbinding ontstaat wanneer mensen samen durven dromen, zich gezien en gehoord voelen, en op een eerlijke manier toegang krijgen tot informatie en beslissingskracht.
GKO wil een plek zijn waar mensen buiten hun comfortzone kunnen treden. Door ontmoeting centraal te zetten, bouwen we mee aan een sector die niet alleen kritisch reflecteert, maar ook actief een gastvrije, open en veerkrachtige toekomst vormgeeft. In onze formats werken we verder uit hoe we deze ontmoetingen en samenwerkingen concreet realiseren
2. Naar een duurzamere sector en stad door inzet op ecologisch evenwicht.
We willen de ecologische transitie in de Gentse cultuursector versnellen, door acties op te zetten en projecten te ondersteunen die streven naar een drastische reductie van CO2-uitstoot. We delen kennis en initiatieven die bijdragen aan het ecologisch evenwicht en verbinden spelers met elkaar, brengen ze in contact met lokale en bovenlokale overheden, geven tips rond (financiële) ondersteuning en subsidiëring
om hun duurzame acties te versterken en eventueel op te schalen.
Omdat we doordrongen zijn van systeemdenken en er ons bewust van zijn dat alles met alles verbonden is, zetten we waar nodig ook in op vertraging en degrowth in functie van ecologische duurzaamheid. Dat doen we niet alleen om de veerkracht in onze organisaties te verhogen of mee te bouwen aan sociale rechtvaardigheid, maar ook om de grenzen van de planeet te respecteren.
We delen expertise en goede praktijken op gebied van ecologische duurzaamheid uit de Gentse cultuursector met vergelijkbare organisaties in andere steden en landen, maar ook met andere sectoren.
Omgekeerd brengen we inspirerende externe expertise en goede praktijken binnen bij onze achterban. De culturele sector is zich steeds meer bewust van het veranderende klimaat en de impact die dit met
3. Naar een veerkrachtige en duurzame cultuursector waarin welzijn, zorg en ethiek centraal staan.
GKO zet zich in voor een duurzame en aantrekkelijke cultuursector waarin medewerkers, freelancers en artiesten kunnen floreren. Dat vraagt om bewuste aandacht voor welzijn, veerkracht, zorgzaamheid en ethisch handelen. We geloven in gedeeld en coachend leiderschap, waarin beslissingen samen worden genomen en ieders talent op een transparante en inclusieve manier tot zijn recht komt. Flexibele, zelfredzame organisaties zonder verstikkende hiërarchieën zijn daarbij essentieel.
Ethisch handelen en een waarden-gedreven aanpak versterken het vertrouwen in onze sector. Want kunst en cultuur zijn nooit neutraal – ze stellen vragen, dagen uit en helpen mee de samenleving vorm te geven. Daarom nemen we verantwoordelijkheid voor rechtvaardige, integere en transparante structuren en samenwerkingen. We kijken kritisch naar kwesties als macht, privilege en ongelijkheid.
We hanteren een systeembenadering: de cultuursector staat niet op zichzelf, maar is verweven met bredere sociale, economische en ecologische netwerken. Dat vraagt om sociaal kapitaal: oog voor de gemeenschap rondom onze organisaties, niet alleen voor de interne structuren.
Door kennis te delen en samen te werken, bouwen we aan een wendbare en veerkrachtige sector – én aan weerbare mensen die erin werken. Organisaties en medewerkers zijn zo beter gewapend om zich aan te passen aan de impact van klimaatverandering én aan de snelle maatschappelijke veranderingen.
Elke organisatie is zich bewust van haar rol in het versterken van de veerkracht van de wijk of omgeving waarin ze werkt. We bouwen aan een sector waar iedereen welkom is en zich thuis kan voelen.
4. Ruimte voor cultuur in de stad versterken, met aandacht voor de toegankelijkheid van cultureel erfgoed, laagdrempelige ontmoetingsplaatsen en culturele democratie.
Ruimte is een fundamentele voorwaarde voor een bloeiende culturele sector. Daarbij gaat het voor werkplekken voor kunstenaars, repetitieruimtes, podia, gedeelde werkplaatsen of tijdelijke invullingen—de beschikbaarheid, spreiding en toegankelijkheid van culturele infrastructuur bepalen in grote mate hoe en door wie cultuur in de stad wordt gemaakt en beleefd. Gent kent een rijke en diverse culturele infrastructuur, maar die is niet altijd even toegankelijk of eerlijk verdeeld, zowel niet naar aard van organisaties als op geografisch vlak.
Er is een duidelijke nood aan een rechtvaardiger spreiding van werk- en presentatieruimtes, zodat niet alleen gevestigde instellingen maar
ook opkomende makers en organisaties toegang krijgen tot geschikte ruimtes die voldoen aan hun noden. De binnenstad is verzadigd, terwijl in verschillende wijken in de 19e en 20e eeuwse gordel een gebrek is aan culturele infrastructuur die aansluit bij de noden van de bewoners.
Tegelijkertijd tonen initiatieven zoals gedeeld ruimtegebruik en tijdelijke invullingen aan dat nieuwe manieren van werken mogelijk zijn, waarbij infrastructuur flexibeler, efficiënter en duurzamer wordt ingezet.
Vanuit GKO willen we een actieve rol spelen in het bevorderen van samenwerking rond ruimtegebruik, het delen van kennis, middelen en materialen. Daarbij willen wij, samen met onze klankbordgroep ruimte, een volwaardige gesprekspartner zijn op vlak van infrastructuur om vanuit die blik te werken aan culturele ruimtes die toegankelijk, duurzamer en gastvrij zijn.