OPEN BRIEF AAN HET STADSBESTUUR VAN GENT
EEN PLEIDOOI VOOR GENT ALS CORONA CULTURELE HOOFDSTAD
Beste bestuursleden van de stad Gent,
Hierbij willen wij u melden dat wij al geruime tijd voluit werken aan een snelle en corona veilige heropbouw van het culturele leven in onze stad.
Als voorbeeld van hoe efficiënt democratie soms kan werken, is corona een cynische lakmoesproef gebleken: in principe treft het iedereen. Na de shock van een eerste lockdown gaat het stof langzaam liggen en begint men zicht te krijgen op het verloop van zo’n crisis. In afwachting van een vaccin dat een échte doorbraak zou kunnen forceren worden nu de risicogroepen getraceerd, krijgt men zicht op waar brandhaarden ontstaan en hoe die kunnen worden aangepakt, worden veiligheidsmaatregelen geforceerd en komt (vooral) het (economisch) leven weer op gang.
(hoeveel langer zal het duren vooraleer we mekaar weer zorgeloos gaan kunnen omhelzen en kussen?)
Het wordt ook stilaan duidelijk dat het systeem van heropstarten nog serieus kwakkelt en vooral de cultuursector blijft daarin zwaar getroffen. Ondanks een gedetailleerd script van maatregelen om een voorstelling of concert coronaproof te maken, worden evenementen op het laatste moment toch nog geschrapt of gewoon niet toegelaten. In de ene stad zelfs al wat méér en haastiger dan in de andere (met dank aan het Gentse Stadsbestuur dat niet direct meestapt in een oorlogslogica).
De frustratie is enorm en stilaan komt de sector ook in verzet. Het contrast tussen de volle vliegtuigen en de lege zalen is stuitend geworden, de verhalen van muzikanten die hun instrument moeten verkopen om hun rekeningen te kunnen betalen, onverdraaglijk. Het gratis delen van cultuur=troost via de sociale media (een dansje vanuit de badkamer, een liedje vanuit de keuken …) wordt stilaan beledigend.
Voor het eerst hebben we een minister van Cultuur die zich durft te outen als operaliefhebber, maar toch blijft de indruk dat wij voor de politiek weinig betekenen. Rechts omschrijft ons in elk geval als een linkse hobby voor subsidieslurpers, en links gaat ervan uit dat we zéker niet voor rechts en dus sowieso voor hen gaan stemmen. Maar luid en duidelijk willen we alvast dit laten horen: termen als links of rechts kunnen ons al lang geen éne moer meer schelen! Let’s get over dit negentiende eeuwse partijsysteem, net zoals we snel het middeleeuws oppositie voeren moeten afschaffen. Zeg niet meer: gij hebt een goed idee dus ik ga u pootje lappen, maar wel: gij hebt een goed idee, ik heb er ook één en samen zorgt dat voor: drie goede ideeën om uit te proberen.
Wie kan eens en voor goed uitleggen dat er alvast hier in België geen voetbalploeg, bedrijfswagen of vliegtuigmaatschappij, geen havensector, telecomspeler, kip of koe is die niet rechtstreeks of onrechtstreeks van overheidswege ondersteund wordt met subsidies (of investeringen, naargelang de sector waarover men spreekt)
Wie bewijst met een ferme powerpoint dat nogal wat subsidieslurpers tegenwoordig ondernemers geworden zijn die elk jaar betere cijfers kunnen voorleggen en zélf òòk sociale bijdragen en belastingen betalen. En toch is dat niet wat men in de eerste plaats van de kunsten moet verwachten: dat het economische winst oplevert.
Welke politicus of politica legt zijn en haar kiezers uit dat als de culturele sector wordt droog gelegd er morgen een leger aan werklozen op den dop zal staan of bij het OCMW zal aankloppen? Wanneer men dat ten volle zal beseffen, wordt cultuur dan misschien wél een verkiezingsthema?
Kunstenaars beschikken niet over tractoren om op een dag de invalswegen naar Brussel te blokkeren. Maar we zijn goed in het crocheteren van verbindingen tussen mensen, het verlenen van troost en hoop, we kunnen mekaar doen lachen of schreien en worden betaald om creatieve oplossingen te bedenken. In het vinden van antwoorden op maatschappelijke vragen omtrent macht – diversiteit – gendergelijkheid – fair trade – klimaatproblemen – dekolonisatie … nemen wij regelmatig het voortouw. En ook het samen werken met bedrijven en banken is niet langer een taboe …
Beste Stadsbestuur van Gent, ons werd verteld dat Gent kandidaat is om in 2030 culturele hoofdstad te worden. Een grote groep artiesten en hun kompanen staan nu al klaar om dat gebeuren constructief mee uit te denken en vorm te geven: laat ons dus onderweg niet achter, laat ons niet verzuipen, zet ons niet tegen mekaar op, gebruik ons! En ons eerste voorstel is: laat ons nu metéén al werk maken van Gent als de Corona Culturele Hoofdstad. Van de wereld als dat moet!
Alain Platel
en tal van Gentse kunstenaars uit verschillende disciplines
Foto door An Oost