GETUIGENIS ‘Sound of Silence’ #1 – Ontroerend Goed, Harde Cijfers
Theaterperformancegroep Ontroerend Goed maakt nieuw werk, eigen creaties verankerd in het hier-en-nu, die het publiek uitnodigen om te kijken, maar ook om deel uit te maken van de voorstelling. Deze tekst schetst de enorme impact van deze crisis op een internationaal tourend gezelschap.
Ontroerend Goed, Harde Cijfers
Het gaat snel tegenwoordig. Ik heb de cijfers van gisteren al moeten corrigeren met 18 extra annulaties want door de covid situatie in de UK blijven alle theaters er dicht tot kerstmis (over van de crisis gebruik maken om de culturele sector lam te leggen kan onze Vlaams Regering nog iets leren van de heer Boris Johnson). Onze teller staat nu dus voor 2020 op 10 gespeelde voorstellingen, 152 geannuleerd, 31 potentieel nog te spelen in het najaar. Als die laatsten allemaal doorgaan gaan we dus een jaar gehad hebben van 41 voorstellingen en 1 nieuwe creatie, een absoluut dieptepunt in ons 20 jaar als professioneel gezelschap.
De gevolgen op korte termijn zijn voornamelijk onmiddellijke financiële schade. Voor geplande voorstellingen hebben wij doorgaans een reeks indienstnames ongeveer gelijk aan de uitkoopsom van de voorstelling. Dat omvat een rits acteurs, productiepersoneel en techniekers. Wanneer die engagementen zijn aangegaan maar door covid-overmacht de voorstelling niet doorgaat en er dus geen uitkoopsom wordt uitbetaald, kan je of de contracten voldoen en zelf het verlies slikken, of de contracten annuleren en het personeel werkloos maken. Indien in het laatste geval de tijdelijke werkloosheid een uitkomst biedt voor de werknemers is het verlies minimaal. Een kleine bijpassing van het loonverlies kan het personeel op de been houden. In de eerste drie maanden lukte het ons om mensen van hun verwachte inkomen te voorzien.
Dat wordt met de dag moeilijker natuurlijk… Een verdere uitbreiding van die technische werkloosheid in tijd en omvang zal noodzakelijk zijn voor tijdelijk personeel.
Een tweede gevolg is de schade aan nieuwe creaties. Wij hebben het werk moeten stilleggen drie weken voor de première van Every Word Was Once An Animal. Ook daar hebben we de contracten van de deels Vlaams, deels Britse cast doorbetaald en deze week hebben we de werkzaamheden hervat. Dat wil zeggen opnieuw geïnvesteerd in een creatieperiode van drie weken waarin we opnieuw de Britse acteurs moeten naar Gent halen, huisvesten, betalen… Onze kosten voor deze productie vallen dus veel hoger uit dan verwacht. En de schade doet zich niet alleen voor aan de uitgavenzijde van de creatie. Ondertussen zijn de meeste geplande tournees dus geannuleerd en loopt de spreiding van het werk minimum een jaar vertraging op.
Dat brengt ons naar de gevolgen op lange termijn. Gebrek aan spreiding heeft een gebrekkige verdere spreiding tot gevolg. Een gemiddelde voorstelling van Ontroerend Goed speelt tussen de 100 en 300 keer wereldwijd. Dat vertrekt bij een nog voorafgaand aan de creatie ingeplande tournee, waarbij steeds rekening gehouden wordt met een investering in een zeer internationaal zichtbaar festival (Edinburgh, Avignon). Ook dat is dit jaar niet gebeurd, waardoor de verdere planning van nieuwe producties in het gedrang komt. Een voorstelling wordt pas geboekt in het internationale circuit wanneer voldoende theaterprofessionals getuigen dat ze ‘iets’ bijzonder doet. Zonder die zichtbaarheid is het bereik in een festivalcircuit minimaal. Ook daar lopen we minstens een jaar achterstand op. Je kan momenteel ook geen afspraken maken voor toekomstige engagementen, overal heerst onzekerheid over welke maatregelen van kracht zullen zijn en welke financiële middelen ter beschikking zullen staan.
Dit heeft er onder andere toe geleid dat een grote productie – A Funeral – die we ingepland hadden voor ons 20-jarig bestaan in 2021 niet kon doorgaan. Coproducenten haakten af, onduidelijkheid over de regels die binnen het theater in 2021 zouden heersen, kwamen in conflict met de artistieke ideeën rond de productie.
Het is onzekerheid die de meeste schade aanricht. Wanneer er geen duidelijk beeld is van een toekomstige situatie durft men niet ondernemen. Je kan je afvragen waarom het zo moeilijk is om die te voorzien. In Duitsland gaf men de sector een duidelijke financiële zekerheid en is de schade naar toekomstige onderneming veel kleiner. Enkele weken na de start van de crisis kon een Duits festival ons al laten weten onder welke parameters onze afspraken toch zouden kunnen doorgaan.
Het is niet zo’n moeilijke politieke opdracht om vast te stellen onder welke voorwaarden een heropstart van de sector mogelijk is en hoe men omgaat met de aangerichte schade. Wanneer dat duidelijk is, gaat de bal wel weer aan het rollen… wat zouden we anders doen? Hoe langer dat duurt, hoe groter de schade op lange termijn.
