Door de impact van de coronamaatregelen, die ook nog eens verschilden (bv. musea versus podia), hebben we geen eenduidig beeld van de invloed van energiebesparende maatregelen op het energieverbruik. Toch is het interessant om de cijfers wat nauwkeuriger te bekijken.
GREENTRACK op VRT NWS: Energieverbruik Gentse cultuursector vorig jaar niet lager dan voor corona: “Hadden forsere daling verwacht”
2020
De impact van de lockdowns spreekt duidelijk uit de cijfers van 2020. In 2020 daalde het energieverbruik met 15,9% ten opzichte van de pre-coronaperiode van 2019, en zelfs met 18% ten opzichte van 2018. De CO2-uitstoot daalde met 14,2% t.o.v. 2019 en 17,5% t.o.v. 2018. 21 van de 28 organisaties gebruiken groene stroom, wat een positieve invloed heeft op de totale CO2-uitstoot.
Zo goed als alle organisaties dalen (al dan niet sterk) in verbruik. Enkele kunstenaarsateliers van Nucleo worden duidelijk meer gebruikt en stijgen in energieverbruik. In verhouding tot het totale verbruik, ligt het verbruik van de ateliers echter niet erg hoog.
2021
In 2021 stijgt het verbruik in de meeste organisaties opnieuw. Er zijn meer periodes waarin huizen terug open konden, en dat zie je dan ook gereflecteerd in de verbruikscijfers. In 2021 steeg het verbruik met 20,4% naar 15,8 GWh ten opzichte van 2020. De totale CO2-uitstoot steeg met 21,8%. Als we vergelijken met 2018, dan daalde het energieverbruik met 1,5% en de totale CO2-uitstoot met 0,2%. Het energieverbruik daalde dus wel in 2021, maar in de wetenschap dat 2021 nog steeds een coronajaar was, met ook enkele lockdowns, is het toch opvallend dat de daling niet groter is dan 1,5%.
Een gedeeltelijke verklaring hiervoor kan komen van de grootste verbruikers in de groep. Daarvan zijn er een aantal die flink daalden in verbruik, maar er zijn ook een paar grote stijgers. Enkele oorzaken van stijgend verbruik: voor sommige tentoonstellingen liggen de klimatologische eisen hoog met intens gebruik van warmte en koeling. Een van de organisaties koos ervoor om tijdens de coronajaren veel ruimte aan residenten te geven – vele ruimtes die verwarmd werden maar waar de ramen open moesten staan voor het CO2-gehalte.
Wat leiden we nog af?
Ook in periodes waar huizen volledig dicht gingen, was er nog energieverbruik. Dergelijk ‘sluipverbruik’ kan toch een aanzienlijk aandeel van het totale energieverbruik innemen. Een bedenking daarbij is dat een beslissing als een ‘wintersluiting’ om energie te besparen, wel eens minder energiebesparing zou kunnen opleveren dan verwacht als het sluipverbruik niet aangepakt wordt.
Na verschillende energierapporten merken we ook dat grote verbouwingen en investeringen niet altijd de verwachte energiebesparing opleveren in absolute cijfers. Na verbouwingen worden soms ook nieuwe opgewaardeerde ruimtes in gebruik genomen en wordt er meer geprogrammeerd waardoor het energieverbruik kan stijgen. Daarnaast openen verschillende organisaties hun huis ook voor andere spelers (o.a. ingegeven door de druk van het beleid op eigen inkomsten) die geen eigen plek hebben. Zo wordt het huis ook intensiever gebruikt, wat zijn impact heeft op het energieverbruik.
Energie besparen
De Gentse cultuursector is voorlopig de enige in Vlaanderen die als groep haar energiehuishouding onderzoekt. Naast de lonende investeringen in gebouwschil, verwarming en het kiezen voor groene energie, merken we dat het meten en bestuderen van het energieverbruik ook een grote impact kan hebben. Door maandelijks je cijfers bij te houden, heb je sneller zicht op defecten, lekken maar krijg je ook inzicht in het verbruik van je programma (tentoonstellingen, voorstellingen, festivals, …) en kan je dat beter afstemmen op locatie, seizoen etc. We weten intussen dat vooral koeling, maar ook verwarming zwaar weegt op je energieverbruik. En het loont de moeite om tijdens afwezigheid (zowel tijdens als buiten de sluitingsperiode) je sluipverbruik na te gaan en aan te pakken.
Het volledige rapport kan je hier downloaden.
Dit is het derde rapport dat we uitbrengen met Greentrack. Wil je de voorgaande rapporten ook bekijken?
Klik hier voor 2019
Klik hier voor het rapport 2015-2017
Wil je mee in het volgende rapport?
Maak een account aan op www.energieid.be en meld je aan bij de groep Greentrack. Voor het paswoord kan je contact opnemen met eva@greentrack.be.
(read English below)
Because of the impact of the corona measures, which were also different (e.g., museums versus stages), we don’t have an unambiguous picture of the impact of energy-saving measures on energy consumption. Nevertheless, it is interesting to take a closer look at the numbers.
GREENTRACK on VRT NWS: Energy consumption of the cultural sector in Ghent was last year not lower than before corona: “We expected a sharper drop”
2020
The impact of the lockdowns can be seen clearly in the numbers of 2020. In 2020, the energy consumption decreased by 15,9% in comparison to the 2019 pre-corona period, and even by 18% compared to 2018. The CO2 emissions decreased by 14,2% in comparison to 2019 and 17,5% compared to 2018. 21 of the 28 organisations use green energy, which has a positive impact on the total CO2 emissions.
Almost all organisations are decreasing (sharply or not) in consumption. Some of Nucleo’s artist studios are clearly used more often and increase in energy consumption. In proportion to the total consumption, however, the studios’ consumption is not very high.
2021
In 2021, the consumption in most organisations increases again. There are more periods when houses could reopen, and this reflects in the consumption numbers. In 2021, the consumption increased by 20,4% to 15,8 GWh compared to 2020. The total CO2 emissions increased by 21,8%. If we compare with 2018, the energy consumption decreased by 1,5% and the total CO2 emissions by 0,2%. So, the energy consumption did decrease in 2021, but knowing that 2021 was still a corona year, with some lockdowns, it is still striking that the decrease didn’t exceed 1,5%.
A partial explanation for this may come from the largest consumers in the group. Some of these decreased sharply in consumption, but there are also a few big risers. A cause of the rising consumption: for some exhibitions, the climatic requirements are high, with an intense use of heat and cooling. One organisation chose to give a lot of space to residents during the corona years – many rooms were heated, but windows had to stay open to control CO2 levels.
What else do we infer?
Even during periods when houses closed completely, there was still energy consumption. Such ‘standby consumption’ can still account for a significant proportion of the total energy consumption. A caveat thereby is that a decision like a ‘winter closure’ to save energy, may as well yield less energy savings than expected if the standby consumption is not addressed.
After several energy reports, we also see that big renovations and investments don’t always yield the expected energy savings in absolute numbers. After renovations, new upgraded spaces are sometimes also taken into use and programming is increased, which can increase energy consumption. Additionally, several organisations also open their houses to other players (prompted, among other things, by policy pressure on own income) who do not have their own space. So, the houses are also used more intensively, which impacts the energy consumption.
Saving energy
The cultural sector in Ghent is, for now, the only one in Flanders to investigate its energy management as a group. Besides the worthwhile investments in building envelope, heating and opting for green energy, we see that measuring and investigating energy consumption can also have a significant impact. By tracking your numbers monthly, you will have a quicker view of defects and leaks, but you will also gain insight in the consumption of your programme (exhibitions, performances, festivals, …) and you will be able to fine-tune it better to location, season, etc. We know now that especially cooling, but also heating weighs heavily on your energy consumption. And it pays to check and tackle your standby consumption during your absence (both during and outside closing periods).
You can download the full report here.
This is the third report we release with Greentrack. Want to check out the previous reports as well?
Click here for 2019
Click here for the 2015-2017 report
Do you want to join the next report?
Create an account at www.energieid.be and join the Greentrack group. For the password, you can contact eva@greentrack.be.